Câu chuyện bên trong về sự sụp đổ của Biden: 'Đấu đá nội bộ, thất vọng và vòng tròn bên trong khép kín'
Anthony Zurcher
Phóng viên Bắc Mỹ
Ngày 13/01/2025
Đứng trên bục phát biểu tại Nhà thờ quốc gia Washington vào thứ năm tuần trước, Joe Biden đã đọc điếu văn cho cựu Tổng thống Jimmy Carter trong khi ba cựu tổng thống khác - Bill Clinton, George W Bush và Barack Obama - và vị tổng thống tương lai, Donald Trump, chứng kiến.
Mỗi vị tổng thống chứng kiến đều đạt được sự xác nhận của người dân Mỹ (tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai) mà Biden không có được. Và khi Biden, người sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tuần tới, đã tỏ lòng tôn kính Carter, một vị tổng thống một nhiệm kỳ, thật khó để không rút ra những điểm tương đồng khác.
CARTER TỔNG THỐNG TỆ HẠI
"Nhiều người nghĩ ông ấy đến từ một thời đại đã qua, nhưng thực tế, ông ấy đã nhìn xa trông rộng vào tương lai", Biden nói về Carter. Ông tiếp tục lưu ý đến những thành tựu của Carter trong việc thúc đẩy quyền công dân, công việc của ông về hòa bình và không phổ biến vũ khí hạt nhân, và những nỗ lực của ông trong việc bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, đầu tuần này, Biden đã nêu quan điểm về di sản của mình và cách lịch sử nên phán xét ông.
Tôi hy vọng rằng lịch sử sẽ ghi lại rằng tôi đã đến và có một kế hoạch khôi phục nền kinh tế và tái lập vị thế lãnh đạo của nước Mỹ trên thế giới", ông nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình. "Và tôi hy vọng rằng lịch sử sẽ ghi lại rằng tôi đã làm điều đó một cách trung thực và chính trực; rằng tôi đã nói những gì tôi nghĩ".
Liệu điều đó có xảy ra hay không vẫn là chủ đề của cuộc thảo luận sôi nổi nhưng ông rời Nhà Trắng với tỷ lệ chấp thuận gần mức thấp nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình. Chỉ có 39% có quan điểm tích cực, theo cuộc khảo sát mới nhất của Gallup, giảm so với mức 57% vào đầu nhiệm kỳ của ông.
Tuần tới, người đàn ông mà ông đã đánh bại vào năm 2020 sẽ trở lại nắm quyền, đánh dấu điều mà ông cho là kết thúc buồn bã cho một nhiệm kỳ tổng thống của ĐDC.
Biden đã có những thành tựu của mình khéo léo đưa luật đầu tư phức tạp và cơ sở hạ tầng thông qua Quốc hội mặc dù đa số phiếu sít sao, củng cố và mở rộng NATO, và bổ nhiệm một số lượng đáng kể các thẩm phán đa dạng vào tòa án liên bang nhưng ít nhất là hiện tại, điều đó đang bị lu mờ
TRUMP THẮNG LỢI GIÒN GIÃ, NỖI ĐAU CHO ĐDC
Vị trí hiện tại của ông trong lịch sử là thời kỳ chuyển tiếp của đảng Dân chủ giữa hai nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Một sự thay đổi đột ngột, chứ không phải là một bước ngoặt.
"Ông ấy muốn di sản của mình là ông ấy đã cứu chúng ta khỏi Trump", tác giả và chiến lược gia Dân chủ Susan Estrich nói. "Nhưng thật đáng buồn, đối với ông ấy, di sản của ông ấy lại là Trump. Ông ấy là cầu nối từ Trump Một đến Trump Hai".
Mọi chuyện không nhất thiết phải như thế này. Biden và nhóm của ông đã bị ảnh hưởng bởi các sự kiện – một số nằm trong tầm kiểm soát của ông và một số nằm ngoài tầm kiểm soát. Tuy nhiên, nhiều diễn biến gây thiệt hại nhất hoàn toàn có thể dự đoán được – và thực tế là đã được dự đoán – nhưng tổng thống và chính quyền của ông dường như đã bị bất ngờ.
Vì điều đó, họ đã phải trả giá đắt.
BIDEN CÓ NHIỀU SAI LẦM
Sai lầm đầu tiên của Biden với tư cách là tổng thống diễn ra cách đó nửa vòng trái đất, trong sự hỗn loạn diễn ra trong quá trình Mỹ rút quân khỏi Afghanistan vào tháng 8 năm 2021.
Việc rút quân đã được đàm phán trong những tháng cuối cùng của chính quyền Trump, nhưng Biden đã ủng hộ điều đó bất chấp cảnh báo từ một số cố vấn quân sự của ông.
Những dự đoán khủng khiếp đó đã trở thành hiện thực khi Kabul rơi vào tình trạng hoảng loạn và bất ổn.
Đến cuối tháng đó, tỷ lệ ủng hộ Biden theo Gallup đã giảm xuống dưới 50% lần đầu tiên một mốc mà sau đó không bao giờ đạt được nữa.
LẬM PHÁT TĂNG CAO
Ở mặt trận trong nước, tình hình của tổng thống cũng không mấy khả quan. Đến mùa hè, lạm phát của Hoa Kỳ đã vượt quá 5% lần đầu tiên sau 30 năm.
Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết bà tin rằng sự tăng đột biến này là "tạm thời". Biden gọi đó là "tạm thời". Một số người bên ngoài chính quyền, đáng chú ý nhất là Bộ trưởng Tài chính Larry Summers của Obama, lại nghĩ khác.
Khi lạm phát đạt đỉnh điểm một năm sau đó, ở mức 9,1% vào tháng 6 năm 2022, Yellen và Biden đã thừa nhận rằng họ đã tính toán sai.
NGƯỜI MỸ KHÔNG THA THỨ
Tuy nhiên, người Mỹ không quên hay tha thứ. Và mặc dù con số lạm phát hàng tháng đã giảm xuống dưới 3% vào mùa hè năm 2024, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp, tăng trưởng kinh tế ổn định và Hoa Kỳ đã vượt trội hơn các quốc gia công nghiệp hóa khác trên thế giới, cử tri vẫn tiếp tục có cái nhìn bi quan về nền kinh tế.
Các vấn đề khác cũng tương tự như vậy: Chính quyền Biden đã phản ứng chậm chạp trước tình trạng gia tăng dòng người di cư không có giấy tờ tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico sau đại dịch Covid.
Và có vẻ như chính phủ đã bị bất ngờ trước tác động tiêu cực mà chương trình di dời người di cư đến các thành phố phía bắc do đảng Dân chủ điều hành do đảng Cộng hòa hậu thuẫn sẽ gây ra cho các dịch vụ chính phủ xa biên giới.
Tình trạng thiếu hụt xét nghiệm Covid và sữa bột trẻ em, giá trứng tăng mạnh, luật bảo vệ phá thai theo phán quyết Roe v Wade chấm dứt, cùng các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza – cứ mỗi vụ hỏa hoạn dường như không lường trước được mà chính quyền Biden giải quyết thì lại có hai vụ mới nổi lên
Trên thực tế, những thách thức này rất đáng sợ những thách thức đã đánh gục các nhà lãnh đạo đương nhiệm ở các nền dân chủ trên khắp thế giới.
Nhưng đối với Biden và đảng Dân chủ, với hy vọng chứng minh rằng họ là đối trọng có năng lực và hiệu quả không chỉ với Trump mà còn với các chế độ độc tài toàn cầu, thì rủi ro là rất lớn.
MỘT ÔNG GIÀ CÓ TRÍ NHỚ KÉM
Trong bối cảnh này, phản ứng của chính quyền đôi khi lại lạc đề một cách trắng trợn. Khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình về việc tăng sản lượng dầu ở Mỹ để giảm giá xăng, vào tháng 11 năm 2021, Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm đã trả lời bằng một tràng cười.
"Thật buồn cười", cô nói. "Ước gì tôi có cây đũa thần".
Biden – người từng được coi là một nhà truyền đạt và hùng biện tài năng dường như ít có khả năng kết nối với người dân Mỹ hơn. Những dấu hiệu về tuổi tác của ông cũng đang xuất hiện.
Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng từng phục vụ trong những năm đầu của chính quyền Biden và xin giấu tên cho biết: "Khi xem Biden phát biểu, tôi cứ nghĩ, trời ơi, đây quả là một con người khác".
"Có lẽ chỉ đơn giản là khi bạn ở đó mỗi ngày, bạn sẽ không nhìn thấy nó."
Một báo cáo của Robert Hur, cố vấn đặc biệt được chỉ định để điều tra cách Biden xử lý các tài liệu mật, đã gọi tổng thống là "một người đàn ông lớn tuổi có trí nhớ kém", gây ra một loạt chỉ trích trong đảng Dân chủ.
Các tương tác của Biden với giới truyền thông bị hạn chế, và các lần xuất hiện trước công chúng của ông được lên kịch bản chặt chẽ. Những lời nói sai và vấp váp của ông trở thành mồi cho các cuộc tấn công của đảng Cộng hòa. Nhưng Biden vẫn tiếp tục, quyết tâm tìm kiếm và giành chiến thắng trong nhiệm kỳ thứ hai
Những người của Biden: Vòng tròn thân cận của ông
Trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, Biden đã vây quanh mình bằng những cựu chiến binh phục vụ chính phủ. Bộ trưởng ngoại giao của ông, Antony Blinken, là một trong những cố vấn chính sách đối ngoại hàng đầu của ông kể từ những ngày còn ở Thượng viện. Merrick Garland, một thẩm phán tòa phúc thẩm lỗi lạc và là người được Barack Obama lựa chọn vào Tòa án Tối cao năm 2016 không may mắn, đã được chọn làm tổng chưởng lý. Yellen, người được ông lựa chọn vào bộ tài chính, trước đây đã từng làm chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang.
Trong Nhà Trắng, Biden đã chọn Ron Klain người đã làm việc trong các chính quyền tổng thống của đảng Dân chủ trong nhiều thập kỷ làm chánh văn phòng của mình. Mike Donilon, một cựu chiến binh khác của Biden, giữ chức cố vấn cấp cao.
Nhóm này đặc biệt thành công trong việc quản lý đa số mong manh tại Hạ viện và Thượng viện, đạt được những chiến thắng sớm về mặt lập pháp ngay cả khi phải đối mặt với sự phản kháng thống nhất của Đảng Cộng hòa và sự miễn cưỡng từ những người theo chủ nghĩa trung dung trong chính đảng của ông.
KẾ HOẠCH GIẢI CỨU NƯỚC MỸ KHÔNG THÀNH CÔNG
Kế hoạch giải cứu nước Mỹ" của Biden, được thông qua chỉ hai tháng sau khi ông nhậm chức, bao gồm gần 2 nghìn tỷ đô la chi tiêu mới của chính phủ. Kế hoạch này mở rộng trợ cấp chăm sóc sức khỏe và tài trợ cho việc phân phối vắc-xin Covid và chương trình thanh toán giúp giảm một nửa tình trạng nghèo đói ở trẻ em xuống còn 5%.
Cuối năm đó, đảng Dân chủ và một số đảng viên Cộng hòa đã cùng nhau thông qua dự luật đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm 1 nghìn tỷ đô la chi tiêu mới cho giao thông, năng lượng sạch, nước, băng thông rộng và các chương trình xây dựng khác.
Những người khác cũng làm theo, đánh dấu một chương trình nghị sự lập pháp mà ít tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên nào trong thời hiện đại có thể sánh kịp – nhưng nó đi kèm với một số lời chỉ trích cho là một sai sót nghiêm trọng.
Brent Cebul, phó giáo sư lịch sử tại Đại học Pennsylvania, cho rằng nỗ lực của Biden quá tập trung vào việc thay đổi các chính sách mất nhiều năm mới có thể mang lại lợi ích kinh tế cho người lao động trung bình ở Mỹ.
Ông cho biết: "Tôi nghĩ rằng mốc thời gian liên quan đến những đạo luật quan trọng đó không đồng bộ với tính cấp thiết của cuộc bầu cử tổng thống".
Biden sẽ làm tốt hơn nếu tìm ra cách mang lại lợi ích hữu hình cho cử tri nhanh hơn chính Biden đã bày tỏ quan điểm này trong một cuộc phỏng vấn gần đây với báo chí.
ĐẤU ĐÃ NỘI BỘ
Nhóm của ông cũng tỏ ra kém năng lực hơn khi thành công không được đánh giá bằng luật ban hành mà bằng cuộc chiến truyền thông hàng ngày chống lại phe đối lập chính trị đang ngày càng quyết đoán hơn.
Một quan chức cấp cao của Biden cho biết nhóm làm việc tại Nhà Trắng đã quyết đoán hơn vào giai đoạn đầu nhiệm kỳ tổng thống của ông.
"Khi mọi thứ bắt đầu trở nên khó khăn và bạn mất đi cảm giác hoàn thành những việc lớn, điều đó có thể dẫn đến đấu đá nội bộ và thất vọng", họ thừa nhận, đồng thời nói thêm rằng họ cảm thấy vòng tròn xung quanh Biden ngày càng trở nên khép kín khi áp lực gia tăng.
ĐẢNG CH BẮT ĐẦU TẤN CÔNG
Sau hai năm tạm dừng, các đối thủ chính trị của ông đã tiến hành điều tra, tổ chức các phiên điều trần (về việc rút quân khỏi Afghanistan, các giao dịch kinh doanh của gia đình Biden và nhiều vấn đề khác) và vào tháng 9 năm 2023, chính thức khởi xướng một cuộc điều tra luận tội tổng thống. Trong khi đó, sự chấp thuận của công chúng đối với Biden vẫn ở mức thấp 40.
Ông Cebul cho biết nhiệm kỳ tổng thống của Biden nên được nhìn nhận theo hai nửa. Nửa đầu tiên hoàn thiện hơn. Nửa thứ hai ít tập trung hơn.
"Biden cảm thấy Hoa Kỳ đang hoạt động khá tốt về mặt kinh tế vĩ mô khiến ông và các cố vấn của ông mất tập trung khi rất nhiều người Mỹ vẫn đang phải chịu nhiều đau khổ."
CHIẾN DỊCH BẦU CỬ BỊ BAO VÂY
Một chiến dịch bầu cử bị bao vây
Vào ngày 25 tháng 4 năm 2023, Biden đã chính thức tuyên bố tranh cử tổng thống trong một video vận động tranh cử, cảnh báo rằng "những kẻ cực đoan" của Trump đang đe dọa nước Mỹ.
Ở Chicago, cũng như nhiều bài phát biểu khác, cách phát biểu của Biden đôi khi bị ngắt quãng. Đôi khi lời nói của ông lẩm bẩm và cú pháp của ông bị sai lệch.
Tuy nhiên, trong suốt quá trình đó, Biden đã nói với các trợ lý rằng ông tin mình là người có vị thế tốt nhất để đánh bại Trump rằng ông đã làm được điều đó một lần, và ông sẽ làm lại lần nữa. Và những trợ lý đó đã phản đối mạnh mẽ bất cứ khi nào có ai đó nghi ngờ khả năng của Biden.
"Tôi không phải là một chàng trai trẻ, đó không phải là bí mật", Biden nói trong một quảng cáo chiến dịch. "Nhưng vấn đề là: Tôi hiểu cách hoàn thành mọi việc cho người dân Mỹ".
HAMAS , CON TRAI HUNTER LÀ RÀO CẢN CUỐI CÙNG
Nhiệm kì Biden đã không có lần đến thăm Israel cho đến khi sự khiện khủng bố ngày 07/10 nổ ra , Vào mùa thu, Biden lại phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng khác sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7 tháng 10, ông đã nhanh chóng cảnh báo Israel không nên phản ứng thái quá hoặc vượt quá giới hạn trong phản ứng trước vụ đổ máu nhưng Irrael không chấp nhận vì họ không tin ông TT ĐDC này , Quan hệ đồng minh rạn nứt .
Giống như cuộc xâm lược Ukraine của Nga, tổng thống chuyển sự chú ý của mình sang các vấn đề thế giới. Nhưng không giống như Ukraine, trong đó Biden đã tập hợp một liên minh phương Tây thống nhất chống lại cuộc xâm lược, sự ủng hộ liên tục của Hoa Kỳ đối với Israel đã làm xói mòn sự nhiệt tình và ủng hộ dành cho Biden ở một số nơi trong nước.
Cùng lúc đó, Biden đang phải đối mặt với những rắc rối pháp lý ngày càng gia tăng của con trai mình là Hunter một phiên tòa xét xử và kết án vào tháng 6 về tội sử dụng súng và, có lẽ đáng lo ngại hơn đối với tổng thống, một bản cáo trạng về các hành vi vi phạm thuế liên quan đến các giao dịch kinh doanh nước ngoài của Hunter.
Việc phơi bày sự bất hòa và đau khổ trong gia đình, ít nhất, cũng là một sự sao nhãng và làm kiệt quệ cảm xúc của tổng thống. Quyết định cuối cùng của ông là ân xá cho con trai mình, được đưa ra sau cuộc bầu cử tháng 11, đã bị nhiều người lên án, bao gồm cả một số đồng minh.
Cuối cùng, nỗ lực tranh cử tổng thống của Biden và nhiệm kỳ tổng thống của ông đã sụp đổ vào cuối tháng 6 trên sân khấu ở Atlanta trong cuộc tranh luận với Trump. Màn trình diễn bối rối và đôi khi khó hiểu của ông đã giáng một đòn chí mạng vào chiến dịch của ông, dường như xác nhận các cuộc tấn công của đảng Cộng hòa và nỗi sợ hãi của đảng Dân chủ về tuổi tác đang tăng của ông.
Nhưng cuối cùng, sau khi Trump phản ứng một cách thách thức trước một vụ ám sát bất thành và tổ chức một đại hội đảng toàn quốc thống nhất, ồn ào vào giữa tháng 7, Biden đã rút khỏi cuộc đua.
Chiến thắng của Trump trước Kamala Harris, người kế nhiệm được Biden lựa chọn kỹ lưỡng, đảm bảo rằng phán quyết bầu cử cuối cùng về sự nghiệp chính trị kéo dài nửa thế kỷ của Biden sẽ là sự từ chối và thất bại.
Di sản của Biden sẽ là gì nếu ông chỉ đơn giản bước sang một bên "truyền ngọn đuốc" theo lời ông mà không tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai? Không có chiến dịch phát động video. Không nắm bắt các thông điệp chiến dịch hoặc thảm họa tranh luận với Trump. Thay vào đó, một cuộc đua mạnh mẽ cho đề cử của đảng Dân chủ với Biden lơ lửng trên tất cả.
"Chúng ta nên có cuộc bầu cử sơ bộ", bà Estrich lập luận. "Người kế nhiệm ông ấy sẽ có thời gian để đưa ra lập luận".
Cuối cùng, tuổi tác của Biden và sức hấp dẫn dai dẳng của Trump là những ngọn lửa mà chính quyền của ông không bao giờ dập tắt được, và cuối cùng đã thiêu rụi nhiệm kỳ tổng thống của ông.
Chỉ còn đúng một tuần nữa, Trump sẽ tuyên thệ nhậm chức và có khả năng sẽ bắt đầu phá bỏ phần lớn những gì Biden đã đạt được trong bốn năm qua. Mức độ hiệu quả của ông trong việc này sẽ quyết định rất nhiều đến di sản lâu dài của Biden.
Vài tuần trước, tôi đã hỏi Tổng chưởng lý Garland rằng ông nghĩ lịch sử sẽ phán xét Biden và chính quyền này như thế nào.
"Tôi sẽ để việc đó cho các nhà sử học", ông trả lời.
Cuối cùng, đó là tất cả những gì Biden còn lại.
Tập
và Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của Trump ở Palm Beach, Florida,
vào ngày 06/04/2017: Trump có một bí mật mà ông đang chờ đợi để tiết lộ
với Tập vào đêm hôm đó. © Reuters
Vladimir
Putin và Donald Trump tại cuộc họp của các nhà lãnh đạo G20 tại Osaka,
Nhật Bản, vào ngày 28/06/2019. Trump đã chỉ trích Putin khoảng một năm
trước đó. © Reuters
